Brasschaat, 8 juli 1954. Voor de allereerste keer start de Tour de France niet in Frankrijk, Amsterdam krijgt de eer. Wout Wagtmans wil zijn thuisland dan ook alle eer aandoen en zit tijdens de eerste etappe mee in de vroege vlucht van tien renners. De rit voert het peloton immers door Wagtmans’ woonplaats Breda. De Nederlander valt daar ook aan, maar zonder succes. Uiteindelijk sprint het groepje om de zege en wint thuisrijder Wagtmans toch. Ook de gele trui is zijn deel. In de vierde etappe neemt Louison Bobet de leiderstrui over, een aantal dagen later is het weer de beurt aan Wagtmans. In de eerste Pyreneeënrit verliest Wagtmans echter twintig minuten en dus ook de gele trui. Later in de Tour geeft hij op.

(collectie Jasper De Deyne)

De Fransman Louis Bobet is dé te kloppen man in de jaren vijftig in de Tour. Hij weet in 1953, 1954 en 1955 drie jaar op rij te winnen. In ’53 én ’54 zet hij zijn naaste belager op bijna een kwartier. De Bretoense bakkerszoon kan ook op het vlakke goed uit de voeten en schrijft met onder meer de Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix en de Ronde van Lombardije ook een aantal klassiekers op zijn naam. In 1954 wordt hij ook wereldkampioen. Anno 1955 begint hij in de trui van wereldkampioen aan de Tour. Eenmaal leider draagt hij een aangepaste gele trui, voorzien van WK-bandjes.

(collectie Olivier Vanbeylen)

Angers, 28 juni 1963. Een derde plaats in de tijdrit in Angers volstaat voor Gilbert Desmet om de gele trui aan te trekken. Smetje mocht in 1956, tijdens zijn Tourdebuut nota bene, al eens twee dagen proeven van de gele trui. Deze keer droomt hij echter van meer: het eindpodium. In de Tour de France stijgt de subtopper immers altijd boven zichzelf uit. Tien dagen lang beleeft hij een gele droom, maar in de Alpen moet hij zijn meerdere erkennen in de meer gevleugelde klimmers. Ook het podium kan de West-Vlaming door een verblijf in een vuil hotel in Grenoble vergeten. Zijn hele ploeg wordt ziek en de ene na de andere renner geeft op. Ook Desmet geeft er in de zeventiende etappe de brui aan met een schimmelinfectie in de darmen. Weg droom, weg Tourpodium.

(collectie KOERS)

Lisieux, 22 juni 1964. Ward Sels maakt zijn debuut bij de profs in ’64, en hoe! Maar liefst negentien overwinning kaapt hij weg en niet de minste. Het BK, een etappe in de Vuelta en vier ritten in de Tour plus twee dagen de gele trui. Rik Van Looy had in ’63 aangedrongen op de komst van Sels bij zijn ploeg Solo-Superia en krijgt daar geen spijt van. De taak van Sels in de Tour is om de sprint aan te trekken voor Van Looy. De Keizer van Herentals gaat in de eerste etappe echter al tegen de vlakte en geeft de dag erna op. Zo krijgt Sels zijn kans en toont hij meteen wat hij waard is. Hij wint snel een rit en neemt het geel. In de derde rit neemt ploegmaat Bernard Van De Kerckhove het geel over. Sels laat het niet aan zijn hart komen en wint ook rit elf, veertien en negentien. Wat een debuutjaar voor de Belg.

(collectie De Velodroom)

Caen, 1 juli 1967. Het is de 54^ste editie van de Ronde van Frankrijk en Willy Van Neste zorgt voor het Belgisch hoogtepunt. De boerenzoon snelt naar ritwinst in de tweede etappe. De Belg glipt mee in de vroege vlucht die stand houdt tot de finish. Aranzabal demarreert op het autocircuit van Caen. Van Neste is de enige die reageert en hij sluit op 300 meter van de meet bij de Spanjaard aan. Aranzabal kijkt dan de verkeerde kant op en Van Neste verrast hem. Ook de gele en de groene trui zijn voor onze landgenoot. Vannestje verliest al snel le maillot jaune, maar trapt wel in de boter in de bergen. Een mooi klassement ligt daardoor in het verschiet, tot een blokkerend versnellingsapparaat er anders over denkt. Hij gaat over de kop en breekt hij een beentje in zijn elleboog. De subtopper moet met pijn in de arm en in het hart de Tour verlaten.

(collectie Willy Vanneste)

Parijs, 21 juli 1968. De laatste Tour met landenteams en onze landgenoot Herman Van Springel lijkt heel lang op weg naar de gele trui in Parijs. Monsieur Bordeaux-Paris is een tijdritspecialist en start op de laatste dag met een voorsprong van zestien seconden op Jan Janssens. Van Springel kan niet verliezen, maar doet het toch. De Kempenaar valt stil in de slotfase, terwijl Janssens wel naar de eindzege stoomt. 38 seconden, dat is uiteindelijk de achterstand van Van Springel in het eindklassement. Hij bezorgt ons land geen nieuwe eindzege in de Tour, maar wel een strijd die tot het collectieve wielergeheugen behoort.

(collectie Noël Grégoire)

Ein-de-lijk! Dertig jaar na de laatste Tourzege van Sylveer Maes wint opnieuw een Belg de Tour. Zijn naam: Eddy Merckx. De Brusselaar verplettert de tegenstand en domineert op alle fronten. Merckx wint in totaal vijf keer de Ronde van Frankrijk, naast een bijna ontelbare lijst aan andere zeges. Maar die eerste Tourzege blijft tot op vandaag heel bijzonder voor Merckx: “De Tour van ’69 is en blijft voor de mij de mooiste overwinning in mijn loopbaan.” Dit exemplaar schonk Merckx bij wijze van verjaardagscadeau aan wielermecenas Noël Demeulenaere. De opgenaaide labels (Faema, Virlux) zijn intussen niet meer de originele – ook relikwieën van de Allergrootste zijn onderhevig aan de tand des tijds.

(collectie Noël Demeulenaere)

Parijs, 20 juli 1975. De eerste Tourzege van Bernard Thévenet luidt het einde van Eddy Merckx in. Tijdens de veertiende etappe richting Puy de Dôme krijgt Merckx een slag in de lever van een toeschouwer. Hij behoudt die dag wel het geel, maar dan is al duidelijk dat de Kannibaal stilaan van zijn pluimen laat. De daaropvolgende rit rijdt Merckx in de aanval. Tot er op de slotklim naar Pra Loup een ommekeer gebeurt die de geschiedenisboeken zal ingaan. Thévenet haalt Merckx in én laat hem achter. De Fransman voert vanaf dan het algemene klassement aan. De dag erop rijdt Thévenet alleen op kop richting Serre Chevalier en fietst hij Merckx op tweeënhalve minuut. Een historisch tafereel. De Fransman is zo de eerste die de Kannibaal van een Tourzege kan houden.

(collectie Noël Grégoire)

Parijs, 18 juli 1976. Een Belgische Tourwinnaar! Lucien Van Impe is nog steeds de laatste Belg die het hoogste schavotje van de Champs Elysées mocht beklimmen. In ’76 is Eddy Merckx er voor het eerst niet bij, maar de Kleine van Mere krijgt de eindzege niet cadeau. Hij vecht verscheidene mythische duels uit met Joop Zoetemelk, onder andere richting Alpe d’Huez en Puy de Dôme. Driemaal gaat Zoetemelk met de ritoverwinning aan de haal, maar tijdens de koninginnenrit naar Pla d’Adet haalt onze landgenoot verschroeiend uit en legt hij de basis voor zijn eindzege.

(collectie De Velodroom)

Saint-Jean-de-Monts, 24 juni 1976. De 63^ste Ronde van Frankrijk is een ware triomftocht voor de Belgen. Lucien Van Impe wint de Tour, maar er is dat jaar nog een andere Belg die met heel wat aandacht gaat lopen. Freddy Maertens toont zich tenslotte in acht etappes de sterkste. De West-Vlaming is in ’76 Belgisch kampioen, maar zal in de Tour zijn kampioenentrui negen dagen lang omruilen voor de gele trui. Hij wint de proloog in Saint-Jean-de-Monts en grijpt daar al het geel. Ook de eerste rit is voor Maertens. Net zoals de derde rit, waar hij overigens de vloer aanveegt met de tegenstand in de tijdrit, de zevende rit, de achttiende rit A en B, de eenentwintigste rit en tot slot ook de tweeëntwintigste rit A. In Parijs mag Maertens dankzij al zijn ritzeges de groene trui in ontvangst nemen.

(collectie Jasper De Deyne)

In de jaren ’70 verzamelt Joop Zoetemelk vijf tweede plaatsen in de belangrijkste rittenkoers van het jaar. In 1980 stapt de Nederlander over naar de sterke formatie van Peter Post, het Nederlandse Ti-Raleigh. Toch lijkt Bernard Hinault ook in ’80 voor het derde jaar op een rij te sterk voor Zoetemelk. In het begin van de Tour verliest Zoetemelk veel tijd op zijn Franse concurrent, maar langzaam wordt de Nederlander beter. In de elfde rit, een tijdrit maakt Zoetemelk tijd goed. Op de vooravond van de dertiende etappe in 1980 besluit Hinault plots om uit de Tour te stappen door last aan de knie. Zoetemelk ontwaakt zo als leider, maar wil de trui die dag niet dragen. ’s Avonds staat hij nog steeds aan de leiding en neemt hij de trui wel in ontvangst. Het is Zoetemelk dan toch gelukt om de Tour te winnen. Het zal hem daarna niet meer overkomen, in 1982 wordt de eeuwige tweede nog eens…tweede.

(collectie De Velodroom)

Antibes, 26 juni 1981. Op dag twee in de Tour is het prijs voor Knetemann. In de tweede halve rit snelt zijn ploeg Ti-Raleigh in de ploegentijdrit naar de overwinning. De Nederlandse tempobeul is de motor van de ploeg tijdens die tijdrit. Die zege bezorgt De Kneet de gele trui. Hij zal die in ‘81 vier dagen dragen. De ex-wereldkampioen staat bekend als een tijdritspecialist en is altijd op z’n best in de Tour. Deze trui gaf Knetemann tijdens die Tour aan soigneur Dirk Nachtergaele, die hij aan het ontbijt net iets te veel had gejend. Ter compensatie overhandigde hij Nachtergaele ’s avonds deze trui waarna de plooien waren gladgestreken.

(collectie Dirk Nachtergaele)

Met tien deelnames, nul opgaves, drie etappezeges en twee dagen in het geel oogt het rapport van Ludo Peeters in de Ronde van Frankrijk positief. De Belg pikt 1980, 1982 en 1986 zijn ritje mee. Zowel in de Tour van ’82 als in die van ’84 pakt hij de gele trui over van Bernard Hinault. Die was telkens de snelste in de proloog, maar moest de leiderstrui tweemaal de dag erna alweer afgeven. In ’82 won Peeters de rit na de proloog met een halve minuut voorsprong op het peloton. Helaas kon ook de Belg niet lang van het geel genieten. Een dag later was het de beurt aan de Australiër Phil Anderson om le maillot jaune te dragen. Peeters’ laatste ritoverwinning in de Tour dateert van ’86, hij wint dan de zevende etappe naar Saint-Hilaire-du-Harcouët.

(collectie De Velodroom)

In 1985 doet Bernard Hinault een gooi naar een vijfde eindzege. Zijn grote uitdager en winnaar van de twee voorgaande edities, Laurent Fignon, verschijnt niet aan de start door een blessure. Hinault heeft dat jaar zijn team versterkt met de Amerikaan Greg LeMond. Een meesterzet! LeMond is tijdens de Tour van ’85 beter dan de Breton, maar hij moet bij zijn kopman blijven en hem de zege gunnen. Zo evenaart Hinault het record van vijf eindzeges in de Tour van Eddy Merckx en Jacques Anquetil, terwijl LeMond achterblijft met een zure tweede plaats.

(collectie Noël Grégoire)

Al in het debuutjaar van Eric Vanderaerden gaat het hard. De 21-jarige Belg wordt vierde in Milaan San Remo, maar vooral: hij wint de proloog in de Ronde van Frankrijk en ook de gele trui die traditioneel bij de proloogzege hoort. De jonge Vanderaerden zou eigenlijk eerst niet starten in de Tour tot ploegleider José de Cauwer hem toch overtuigt. Een wijze beslissing die resulteert in twee dagen geel. Een jaar later wint Vanderaerden als Belgisch kampioen twee ritten in de Tour. In ’85 mag hij opnieuw de gele trui aantrekken. Deze keer nog een dag langer dan in ’83. Hij pakt ook twee ritzeges. In ’86 voelt de Belg dat hij als machtsprinter tekort komt om te winnen. Daarom gaat hij vol voor de groene trui. Hij sprokkelt slim punten in de tussensprints en slaagt zo in zijn opzet.

(collectie Pascal Sergent)

Parijs, 23 juli 1989. In de afsluitende tijdrit wint de Amerikaan Greg LeMond met een gemiddelde snelheid van meer dan 54 kilometer per uur. Genoeg voor etappewinst én voor de eindzege. Op de allerlaatste dag verwijst LeMond de Franse leider Laurent Fignon alsnog naar de tweede plaats. Hij wint de Tour dat jaar met 8 seconden voorsprong. Later werd berekend dat die acht seconden overeenkomen met 82 meter. Een miniem verschil dus op een totale afstand van 3285 km. Een historische (tweede) eindzege voor de Amerikaan, een bittere nederlaag voor de Fransman.

(bruikleen Patrick Contraint)

Steve Bauer staat bekend als een aanvallende renner. De Canadees is een smaakmaker met –helaas voor hem- weinig zeges als gevolg. In 1988 schrijft hij wel rit 1 van die Ronde van Frankrijk op zijn naam en mag hij later in die Tour vier dagen pronken met de gele leiderstrui. Twee jaar later moet hij het in de Tour stellen zonder ritzege, maar trekt hij opnieuw de gele trui aan. Deze keer voor acht dagen. In ‘90 maakt hij deel uit van de monsterontsnapping in de tweede rit die bestaat uit vier renners. Het kwartet komt tien minuten voor de rest van het peloton over de streep. Het zorgt voor een atypisch verder verloop van de Tour. Frans Maassen wint die etappe en zijn medevluchters waaronder Steve Bauer zullen alle drie nog de gele trui dragen. Te beginnen met Bauer dus.

(collectie De Velodroom)

Miguel Indurain schaart zich in 1995 in het illustere rijtje van vijfvoudige Tourwinnaars. Van 1991 tot en met 1995 wint de Bask maar liefst vijfmaal op een rij de Ronde van Frankrijk. Telkens met dezelfde tactiek: verschroeiend uithalen tijdens de tijdritten en vervolgens zijn bonus behouden door zijn concurrenten te volgen. Een eerder saaie tactiek, maar daarom niet minder efficiënt. De Grote (omwille van zijn 1m88) wint in 1992 overigens de tijdrit met drie minuten voorsprong op zijn eerste achtervolger. Dat is het grootste verschil ooit in de Ronde van Frankrijk.

(collectie KOERS)

De Tour de France Féminin kent haar eerste editie in 1984. Eén jaar later start voor het eerst een Belgische selectie. Josiane Vanhuysse wint meteen een etappe, als eerste Belgische ooit. In 1990 gaat deze rittenkoers door het leven als de Tour de la C.E.E. féminin, ofte Ronde van de Europese Gemeenschap en wordt ook buiten Frankrijk gekoerst. Drie jaar later toont Heidi Van De Vijver zich de beste van het pak. Op de proloog na rijdt ze de hele rittenkoers in het geel. De Bornemse wordt eindwinnares voor Leontien Van Moorsel.

(collectie Heidi Van De Vijver)

Tijdens de Tour van 1994 blesseert Laurent Jalabert zich zwaar in de eerste rit van de Ronde van Frankrijk en geeft hij op met een gebroken kaak- en sleutelbeen. Exact een jaar later grijpt Jaja de gele trui. De Fransman behoudt die slechts twee dagen, maar uitgerekend op Quatorze Juillet beleeft hij nog een jour de gloire. Miguel Indurain had het geel stevig om de schouders, maar in het Centraal Massief doet Jalabert nog eens een gooi naar de leiderstrui. Tijdens de ontsnapping rijdt hij even virtueel in het geel, maar naar het einde van de rit toe verliest de kopgroep terrein. De Fransman slaagt er wel in om zijn metgezellen te verschalken op het laatste klimmetje, de Côte de la Croix-Neuve. Hij brengt het thuispubliek in extase. Later wordt die helling zelfs omgedoopt tot de Montée Jalabert. De Fransman zal ook de groene puntentrui mee naar huis nemen.

(collectie Jasper De Deyne)

De proloog in het Nederlandse ’s-Hertogenbosch doet hardrijder Alex Zülle aan het begin van de Tour in ’96 dromen. De Zwitser wint de rit met twee seconden voorsprong en krijgt als bonus het geel om de schouders. In 1995 was de begenadigde klimmer en tijdrijder tweede geëindigd in het eindklassement van de Tour. De Zwitser had het aangedurfd om Miguel Indurain aan te vallen, maar die bleek evenwel te sterk. In ’96 lukt het Zülle daarentegen wel om het geel te pakken, maar in de derde rit verliest hij op het vlakke de trui. Hij bolt in Parijs over de streep met een 26^ste plaats in het algemene klassement op zak, op bijna een uur van winnaar Bjarne Riis. De gedroomde Tourzege is er nooit van gekomen.

(collectie Noël Grégoire)

Le Havre, 5 juli 1995. In het slot van de vierde etappe richting Le Havre valt geletruidrager Laurent Jalabert. De Fransman kan gelukkig de Tour verderzetten, maar moet zijn gele trui die dag wel afstaan. Tot zijn eigen verbazing mag debutant Ivan Gotti die in ontvangst nemen. De Italiaan eindigt in de vierde rit pas als 44^ste, maar dankt de leiderstrui aan zijn regelmatig begin van de Tour. Gotti was naar La Grande Boucle gekomen om te knechten voor Evgeni Berzin. De Gewiss-kopman staakt evenwel halverwege de ronde de strijd met een longontsteking. Zo eindigt Gotti als vijfde in zijn eerste Tour en draagt hij twee dagen de gele trui. Een Tourzege komt er evenwel niet, hij zal wel twee keer de Giro winnen.

(collectie Jos Van Dijk)

De Deen Bjarne Riis kent zijn Tourdoorbraak in 1993. Na eerder dat seizoen al een etappe in de Giro te hebben gewonnen, doet hij dat nu opnieuw in de Tour. Riis eindigt bovendien als vijfde in het eindklassement. In 1995 pakt hij de derde plek in het eindklassement. Daarom wordt hij één jaar later als één van de uitdagers van Miguel Indurain beschouwd. De Deen verbaast vriend en vijand en snoept Indurain een unieke, zesde opeenvolgende eindzege af. In 2007 bekent Riis dat hij de Tour met behulp van doping had gewonnen. De dopingbekentenis van Riis komt er kort nadat zijn ploegmaats van toen – Christian Henn, Rolf Aldag, Udo Bölts en Erik Zabel – hadden toegegeven doping te hebben gebruikt. Deze trui draagt de handtekeningen van Riis en zijn ploegmaats uit 1996.

(collectie De Velodroom)

In 1996 claimt Tourdebutant Jan Ullrich al meteen de tweede plaats op het eindpodium. Het betekent dubbel feest binnen het Duitse Team Telekom, dat ook winnaar Bjarne Riis onder haar vleugels heeft. Een jaar later is Riis opnieuw de man die het moet afmaken, maar het is Ullrich die in de tiende rit als eerste over de streep komt en de gele trui pakt. Der Jan is na de rustdag ook de sterkste in de tijdrit en geeft le maillot jaune niet meer uit handen. Het is nog steeds de eerste en enige Duitse eindoverwinning in de Tour. In 2003 komt Ullrich nog een keer dicht bij de eindzege, maar een val in de slottijdrit strooit roet in het eten.

(collectie De Velodroom)