Het blauwe mysterie ontrafeld

Op een wereldkampioenschap onderscheiden deelnemers zich door landenshirts die verwijzen naar de kleuren van de nationale vlag of naar de typische kleur van hun land. Denk maar aan de oranje-tricot van de Nederlandse nationale ploeg of het azuurblauwe Italië. De Belgische nationale wielerploeg vormt met haar blauwe truien een uitzondering. Op onze nationale vlag valt geen blauw te bespeuren en toch koerst ‘onze’ wielerselectie al meer dan een halve eeuw in deze kleur. KOERS trok op onderzoek en reconstrueerde het waarom van dit wielervestimentair mysterie.

Het is een frappante vaststelling. De Belgische wielerselectie gaat in tegenstelling tot andere nationale sportploegen niet in het rood gekleed. Daarmee kan het nationale wielerteam zichzelf ook niet in het rijtje plaatsen van de Rode Duivels/Red Flames (voetbal), de Red Lions/Red Panthers (hockey) of de Belgian Lions/ Belgian Cats (basketbal). Door de blauwe hoofdkleur kunnen Van Aert en co ook al niet aansluiten bij afgeleiden als de Yellow Tigers (volley) of de Zwarte Duivels (rugby) die in hun naamgeving zinspelen op de nationale driekleur. Tot en met 1946 was die link er wel. De Belgische ploeg betwistte het WK in het zwart, om dan in 1948 definitief over te schakelen naar een blauwe trui. Die ommekeer vindt zijn wortels in de Belgische Touravonturen voor en kort na de Tweede Wereldoorlog.

De Belgische ploeg: Emile Joly, Georges Ronsse en Fred Hamerlinck, wereldkampioenschap, 1930 — Tijdens het WK in 1930 is de Belgische ploeg (Emile Joly, Georges Ronsse en Fred Hamerlinck) voor het eerst uitgerust met een nationale trui. Tot dan toe waren merken- of clubtruien courant. Afgaande op een krantenbericht uit 1931 is het geen verplichting om op een WK aan te treden in een nationale trui: “Van Hevel en De Waele dragen de nationale trui, Rebry is in het blauw. Hij wordt gevraagd om de letters op zijn trui af te dekken. Een formaliteit die gauw afgelopen is.” (collectie KOERS)

Jean Aerts, Gust Danneels en Gaston Rebry, Wereldkampioenschap in Floreffe, 1935 — Voor de start van het WK in Floreffe in 1935. Gust Danneels (centraal) start in zijn trui van Belgisch kampioen. Zijn ploegmaats Jean Aerts (links) en Gaston Rebry dragen een ander shirt. (collectie KOERS)

De Belgische ploeg, Ronde van Frankrijk, jaren '30 — In de jaren dertig heeft de Belgische nationale ploeg (‘het Zwarte Eskadron’) tijdens de Tour vaak te kampen met haar warmte aantrekkende zwarte truien. De negatieve gevolgen van de zwarte kleur duiken om de haverklap op in de pers. (collectie KOERS)

Na één jaar in het wit te hebben verreden, verschijnt de Belgische ploeg in 1948 voor het eerst in het blauw aan de start van een WK. Doorheen de jaren verandert het nationale shirt enkele keren van ontwerp.