Kort na de introductie van de moderne fiets (circa 1885) leeft de wielersport definitief op. Heel wat lange afstandswedstrijden (Bordeaux-Parijs, Parijs-Brest-Parijs,…) zien het levenslicht. Al snel worden ook uiteenlopende recordpogingen op de fiets ondernomen, al dan niet met behulp van mechanische of menselijke gangmaking.
Het eerste officieel erkende werelduurrecord zonder gangmaking dateert van 11 mei 1893. Die dag legt Henri Desgrange – de man die vanaf 1903 enkele decennia aan het hoofd van de Ronde van Frankrijk zal staan – 35 kilometer en 325 meter af in 1 uur. Op een eerste Belg op de erelijst is het wachten tot 1897.
Mechelaar Oscar Van Den Eyden is een gerenommeerd amateurrenner als hij 30 juli 1897 zijn aanval op het werelduurrecord inzet. Hij kan zowel goed uit de voeten op de baan als op de weg. Toch lijkt het verbreken van het werelduurrecord niet meteen tot zijn mogelijkheden te behoren.
De Fransman Jules Dubois is anno 1897 recordhouder met een afstand van 38 kilometer en 240 meter, een record dat geboekstaafd staat als bijzonder sterk. Als Van Den Eynden na zijn poging meer dan 39 kilometer heeft afgelegd, is dan ook sprake van een huzarenstukje. Naar waarde wordt die prestatie in de pers niet geschat. (Werelduur)records zijn in die tijd nog te veel schering en inslag. Dat de Mechelaar als eerste Belg ooit dit record op zijn naam schrijft, neemt echter niemand hem nog af.
Nadat toppers als Fausto Coppi, Roger Rivière en Jacques Anquetil het werelduurrecord weten te verbreken, stijgt de belangstelling voor dit fenomeen zienderogen. Wanneer de Belg Ferdinand Bracke op 30 oktober 1967 voor het eerst de muur van 48 kilometer in één uur weet te breken, krijgt zijn prestatie dan ook internationale weerklank.
De Vlaamse Waal – Bracke wordt geboren in Hamme maar woont al bijna heel zijn leven in de buurt van Charleroi – koestert vandaag nog steeds een dikke map die uitpuilt met krantenknipsels waarin zijn prestatie door de binnen- en buitenlandse pers wordt bewierookt. Even kostbare souvenirs zijn z’n fiets en kledij van toen, die te zien zijn in KOERS. Museum van de Wielersport in Roeselare. Het werelduurrecord is voor Bracke naar eigen zeggen zijn grootste verwezenlijking op internationaal gebied.
Voor Eddy Merckx is 25 oktober 1972 één van de belangrijkste data uit zijn carrière. In Mexico City voegt de Eddy alweer een roemrijke pagina toe aan zijn dan al rijk gevuld Gulden Boek. Merckx is de eerste renner die er in slaagt om meer dan 49 kilometer in één uur tijd af te leggen. Uitgeput maar erg tevreden laat de Belg zich na afloop van zijn fiets hijsen.
Terugkijkend op die prestatie laat liet Merckx zijn biograaf optekenen dat zijn loopbaan niet volledig zou geweest zijn zonder het uurrecord aan te vallen. Maar evident was het allemaal niet, zelfs niet voor de Kannibaal zo blijkt in zijn biografie: “Ik denk dat het mijn zwaarste uur was. Op een col zie je af, maar kan je je rechtzetten. Op een piste moet je blijven zitten. Ik had ’s anderdaags niet op mijn fiets kunnen kruipen. Dat was onmogelijk.”
Vijftig jaar later, in herdenkt de Belgische Ambassade in Mexico City dit ijkpunt met een plechtig moment in de Velódromo Olímpico Agustín Melgar. In het gezelschap van diverse notabelen wordt een door Eddy gesigneerde foto – gefaciliteerd door KOERS – overhandigd aan de directie.
Meer dan 4.000 dagen blijft het record van Merckx op de tabellen staan. Het is de Italiaan Francesco Moser die in 1984 op een futuristisch ogende fiets bij een eerste poging meer dan 50 kilometer en bij een tweede poging meer dan 51 kilometer weet af te leggen. Enkele jaren later breekt de Schot Graeme Obree op een atypische fiets op zijn beurt het record van Moser. Kort nadien volgt onder meer de Brit Chris Boardman.
In 2000 grijpt de UCI in en wil de overkoepelende wielerbond paal en perk stellen aan het gebruik van extreme zithoudingen en speciale aerodynamische frames en onderdelen. De prestatie van Merckx (en diens gebruik van een ‘gewone’ koersfiets) worden opnieuw het referentiepunt. Pogingen met afwijkende fietsen vallen voortaan onder de UCI Best Human Effort-categorie. Tot in 2014 de UCI opnieuw een verandering doorvoert en nu toch open staat voor een aantal aerodynamische aanpassingen.
In 2014 zwengelt Jens Voigt met zijn poging de belangstelling voor het werelduurrecord opnieuw aan. Hij brengt het record op 51,110 meter. De meervoudige Britse olympische kampioen en Tourwinnaar Bradley Wiggins verwerft een jaar later definitief eeuwige roem als hij meer dan 54 kilometer weet te overbruggen na 1 uur.
Een zelfde eer valt de Belg Victor Campenaerts te beurt als hij er in slaagt om in 2019 voor het eerst de muur van 55 kilometer te slopen en het record van Wiggo verpulvert. Vocsnor vestigt die prestatie in Mexico op een Belgische Ridley-fiets. Drie jaar lang kan Campenaerts genieten van zijn status als werelduurrecordhouder.
16 april 2019. Victor Campenaerts verschijnt met één doel voor ogen op de wielerpiste van Aguascalientes: het werelduurrecord van Bradley Wiggins verbreken. Als eerste renner ooit doorbrak hij de magische grens van 55 kilometer in één uur.
In de zomer van 2022 ziet Campenaerts zijn record verbeterd door de Britse ingenieur-wielrenner Dan Bigham. Net dan schrijft G-wielrenner Ewoud Vromant geschiedenis. Op zijn linkerbeen legt de Oost-Vlaming op 16 juli na één uur rondjes draaien op de Zwitserse Tissot Velodrome in Grenchen 46,521 kilometer af. Daarmee is hij de eerste Belg die in het paracycling (klasse MC 2) een werelduurrecord weet te vestigen.
Vromant laat zich voor zijn poging inspireren door zijn concurrent Colin Lynch. Lynch vestigt als eerste paracyclist in 2016 een officieel record. Ewoud getuigt: “Beetje bij beetje groeide het besef dat ik dat ook kan, zeker toen ik mij verder ontwikkelde als tijdrijder en achtervolger. Maar het was echt wel een lastig uur. Na een kleine tien minuten zat ik al aan mijn limiet, iets wat ik pas had verwacht voor de tweede helft van mijn recordpoging. Ik moest echt een uur lang volhouden. Mentaal was dat lastig. De laatste rondjes reed ik met tranen in de ogen. Ik besefte dat mijn poging ging slagen en hoorde mijn familie en vrienden op de achtergrond. En dan komen er emoties los natuurlijk.”
Wie wordt de volgende Belg die zijn of haar naam mag toevoegen aan het selecte gezelschap van werelduurrecordhouders?
Uw browser voldoet niet aan de minimale vereisten om deze website te bekijken. Onderstaande browsers zijn compatibel. Mocht je geen van deze browsers hebben, klik dan op het icoontje om de gewenste browser te downloaden.
