Gerben (1942-2022) ontdekte op jonge leeftijd dat hij schaatstalent had. Hij leerde de stiel van de bekende Nederlandse schaatser Reinier Paping. Om zijn schaatsconditie in de zomer op peil te houden, ging hij vaak fietsen. En zo ontdekte hij zijn tweede passie: de wielersport. In 1960 is het voor hem moeilijk - zo niet onmogelijk - om een favoriet te kiezen. Hij was erg goed in zowel schaatsen als wielrennen.
Enkele jaren later is de keuze, tot spijt van zijn schaatsentourage, op de wielersport gevallen. Schaatsten gebruikte hij wel nog af en toe om zijn conditie op peil te houden. In 1964 had Gerben al enkele opvallende zeges als wielrenner geboekt en werd hij tijdens de Spelen in Tokio zowaar olympisch kampioen ploegentijdrijden, samen met Bart Zoet, Jan Pieterse en Evert Dolman. Een groot succes!
Na die olympische titel maakte mijn broer de overstap van de amateurs naar de profs. In 1965 debuteerde hij als beroepsrenner bij de Televizierploeg van Kees Pellenaars. Zijn eerste wedstrijd als prof was tijdens de Zesdaagse van Antwerpen. Gerben werd dat jaar meteen al geselecteerd voor de Ronde van Frankrijk en wist er bij zijn debuut de laatste etappe te winnen.
In het najaar was hij ook de sterkste in Parijs-Tours. Die koers werd dat jaar zonder versnellingsapparaat verreden, wat zijn zege meteen nog meer uitstraling gaf. Hij won de koers bovendien met een gemiddelde van 45,029 km/h! Na Parijs-Tours stond voor mijn broer enkel nog de Ronde van Lombardije en de Trofeo Baracchi, een duotijdrit, op het programma.
In de Ronde van Lombardije moest Gerben zich tevreden stellen met een tweede plaats, na de kersverse wereldkampioen Tom Simpson. Bijna lukte hem dus de dubbel Parijs-Tours – Ronde van Lombardije, zoals landgenoot Jo de Roo in 1962 wist te realiseren.
In 1966 wist mijn broer zich opnieuw te onderscheiden. Hij werd kampioen van Nederland en won onder meer etappes in de Ronde van Frankrijk en de Ronde van Spanje. Een jaar later pakte hij maar liefst vier ritzeges in de Vuelta. De weg leek alleen maar omhoog te gaan, totdat mijn broer door diverse factoren eind 1968 - begin 1969 mentaal aan de grond zat. Hij leed aan een vorm van endogene depressie gecombineerd met een ernstige burn-out. Mijn broer werd hiervoor behandeld en kreeg specifieke medicatie.
Terugkomen na een totale mentale breuk in de wielersport werd door sommige sportjournalisten volledig onmogelijk geacht. Ook diverse collega-wielrenners en alles wat daarmee van doen had, hadden hem al afgeschreven als renner. Maar in mei van dat jaar toonde mijn broer dat hij er weer stond. Tijdens de Vierdaagse van Duinkerken won hij een etappe!
In het najaar van 1969 wilde Gerben zich als vanouds weer concentreren op Parijs-Tours en de Ronde van Lombardije. Opnieuw winnen in Tours lukte niet, maar hij was wel de beste in de Ronde van Lombardije. Op de wielerbaan van Como, waar de eindstreep lag, versloeg Gerben de Belgische neoprof Jean-Pierre Monseré en Herman Vanspringel. Dat hij een klassieker won na zo’n slecht begin van het jaar, resulteerde natuurlijk in grote vreugde. Hij toonde aan dat hij helemaal terug was!
Begin 1970 kreeg die zege echter een wrange nasmaak. Gerben kreeg de melding dat hij na afloop positief had getest op doping. Daardoor werd hij geschrapt uit het klassement en werd Jean-Pierre Monseré de nieuwe winnaar. Maar mijn broer heeft altijd ontkend dat hij toen doping had genomen.
Hij kreeg van de Italiaanse wielerbond een maand schorsing opgelegd, een maatregel die door de Nederlandse wielerbond niet werd overgenomen. Zij waren er niet mee eens dat een Nederlandse renner anders werd behandeld dan Eddy Merckx, die na een positieve dopingplas in de Ronde van Italië zijn straf niet hoefde uit te zitten. Dat was een kleine morele opsteker voor mijn broer.
Na het tragisch overlijden van Jean-Pierre Monseré in 1971 vroeg zijn familie om die beker van Lombardije van Gerben te krijgen. Zelfs Roger De Vlaeminck werd ingeschakeld om dit mogelijk te maken. Maar mijn broer wou die beker zelf houden. De reden waarom hij deze trofee nooit aan de familie van Jean-Pierre Monseré wilde afstaan, heeft te maken met het principe dat hij altijd heeft verkondigd dat hij onschuldig was. Als hij de beker had afgegeven, voelde dat als een bekentenis.
Voor mij als broer van Gerben is deze trofee een symbool van kwetsbaarheid die elke wielrenner ervaart in zijn carrière. Daarom leek mij het gepast de trofee voor een jaar in bruikleen te geven aan KOERS, om zo ook aan de gevoelens van de familie van Jean-Pierre Monseré te voldoen. Dat ik tijdens de overhandiging in KOERS kon kennismaken met de weduwe van Jean-Pierre en zijn zus, is dan ook erg bijzonder.
Het verhaal moet echter wel verteld worden dat mijn broer won in de sprint van de toekomstige wereldkampioen, ook al komt hij niet meer voor in de algemene klassering. Eigenlijk kan je wel stellen dat de Ronde van Lombardije zijn koers was. Door een speling van het lot stierf hij op 8 oktober 2022 aan een herseninfarct, op de dag dat Il Lombardia werd verreden. Zijn overlijden werd tijdens de uitzending bekendgemaakt.
Leicester, augustus 1970. De 21-jarige Roeselarenaar Jean-Pierre Monseré verschalkt tijdens het wereldkampioenschap wielrennen de gevestigde orde...
Uw browser voldoet niet aan de minimale vereisten om deze website te bekijken. Onderstaande browsers zijn compatibel. Mocht je geen van deze browsers hebben, klik dan op het icoontje om de gewenste browser te downloaden.
