“Op 16 juli 1939 stapten twee heren een hotel binnen, rechtover het station te Blankenberge. De ene, donker, zwart, harmonieus gebouwd maar kloek gespierd sprak geen woord. De andere meer bejaard, type nerveux, scherpen blik, aristocratisch voorkomen, meldde zich aan bij den patroon en vroeg inwoon voor enkele dagen. Op het bevestigend antwoord van den baas draaide de tweede zich om en zegde: ‘It’s right. We remain here’. De manager Tommy Hill en zijn renner Benny Clare deden hun valiezen naar boven en… ze staan er nog!”
Met enige zin voor overdrijving beschrijft journalist Achiel Van Den Broeck in Sportwereld de entree van dit Angelsaksische duo in de West-Vlaamse badplaats Blankenberge in de zomer van 1939. Niet-alledaagse bezoekers zijn de twee zeker: Hill werkt – afgaande op officiële documenten – als ‘internationale manager voor wielrijders en vergezelt Engelse wielrijders in België waar deze laatsten contracten hebben in velodrooms en baankoersen’; Clare wil het op zijn beurt maken als renner buiten Groot-Brittannië.
Hill werkt als internationale manager voor wielrijders en vergezelt Engelse wielrijders in België waar deze laatsten contracten hebben in velodrooms en baankoersen.
Het Blankenbergse Hotel du Buffet vormt de eerste uitvalsbasis voor Clare, korte tijd later gaat de renner inwonen bij Tommy Hill en zijn echtgenote Louise Muyldermans in de iets verderop gelegen Jules de Troozlaan. Voor Benny Clare, geboren in Australië maar opgegroeid in Manchester, is het de eerste keer dat hij voet zet op Belgische bodem. Hill (°1897) daarentegen groeide op in Vlaams-Brabant als zoon van een in Vlaanderen wonend Brits echtpaar. Op zijn cv staan tot dan toe onder meer jobs als café-uitbater, gerant van een garage en trainer van renpaarden.
In de loop van de jaren dertig spitst de Belgische Brit zich echter steeds meer toe op de wielersport en werpt zich op als manager. In die hoedanigheid trekt hij in de loop van 1939 naar Engeland om er de Zesdaagse van Londen te aanschouwen. Daar raakt hij gecharmeerd door de kunde van de jonge pistier Benny Clare. Hill ziet in hem een kans om zijn droom na te streven: Britse renners uit hun isolement halen en laten proeven van het echte werk op het Europese vasteland.
De Britse wielersport concentreert zich tot dan toe op het pistewerk en het rijden tegen de klok. De National Cyclist Union (NCU) verbiedt namelijk mass-start events – wegwedstrijden zoals die op het Europese vasteland. Koersen gebeurt daarom dus noodgedwongen op afgesloten pistes of in de vorm van individuele ritten tegen de klok op de openbare weg.
Hill ziet dat er in de Vlaanders anders wordt gekoerst en wil dat de Britten diets maken – als de Britten ooit willen presteren in de Tour, dan moeten ze kennis maken met die continentale manier van koersen. Hill loodst Clare na die Zesdaagse van London naar België en brengt hem aan de start van enkele wegwedstrijden (onder meer in de Scheldeprijs en de Drie Zustersteden) en tijdens enkele pistemeetings.
Op de wielerbaan trekt Clare ten strijde met Sydney Cozens, nog een Britse Aussie die Tommy Hill naar België brengt. Hill weet zich geruggesteund door de Britse fietsfabrikant Dayton. Op vraag van Dayton gaat Hill op zoek naar – in de eerste plaats Belgische - renners die de kleuren van dit fietsmerk in België willen verdedigen. Niet alleen tijdens pistemeetings – nog steeds hét Britse handelsmerk bij uitstek – maar ook tijdens wielerwedstrijden op de weg. Op die manier wil Dayton haar naamsbekendheid vergroten en tegelijk enkele jonge Britse wielertalenten de kans geven om te proeven van het echte werk als wegrenner op het vasteland.
De zich steeds verder ontwikkelende oorlogsdreiging dwingt Dayton er in de loop van april 1940 voorlopig de stekker uit te trekken. Dat is ook het geval voor het concurrerende fietsmerk Hercules Cycle Company dat via Tommy Hill een gelijkaardig traject wilde uitstippelen. Wanneer begin mei 1940 de Duitsers België binnenvallen, breekt overal chaos uit. Hill slaagt er in om samen met zijn Belgische vrouw naar Engeland te vluchten. Daar werkt hij onder meer als sporttrainer voor de Royal Air Force.
Maar Hill doet meer dan dat tijdens de oorlogsjaren. Zo maakt hij van de gelegenheid gebruik om zich te engageren bij de pas opgerichte British League of Racing Cyclists (BLRC) en de banden aan te halen met de National Cyclist Union (NCU). De BLRC staat los van de NCU en organiseert in tegenstelling tot de reguliere NCU wel koersen op de weg. Onder de vleugels van de BLRC komen met onder meer Ron Kitching, Jeffrie Clarck en Ernie Clemmens enkele beloftevolle renners aan de oppervlakte. Clemmens mag zich anno 1943 Brits kampioen op de weg noemen en krijgt zijn trui overhandigt door Hill. Maar de BLRC geniet geen officiële erkenning door de Internationale Wielerunie UCI. Dat brengt met zich mee dat BLRC-renners niet naar het buitenland kunnen om te koersen.
In het najaar van 1945 verschijnen diverse artikels in Sportwereld en Het Volk waarin Hill zich vanuit Engeland laat horen. Hij vertelt de Belgische pers dat hij verschillende BLRC-renners aan een licentie bij de NCU wil helpen. De Britse Belg laat terloops ook weten dat hij niet alleen droomt van een ploeg Engelse renners die het mooie weer maken in Vlaanderen maar ook streeft naar een Britse ploeg aan de start van de Ronde van Frankrijk…
In januari 1946 strijkt Tommy Hill opnieuw neer in België. Onder zijn impuls maken dat voorjaar onder meer Ron Kitching en Jeffrie Clarck – twee voormalige BLRC-renners - de oversteek. De manager brengt dus in het zog van Clare en Cozens en na een verplichte onderbreking door de Tweede Wereldoorlog opnieuw Britse renners naar België. Hill stimuleert ook een omgekeerde beweging.
Zo trekt Theo De Neef in de loop van 1947 naar Engeland om daar in een Dayton-trui enkele koersen te betwisten. Anno 1948 laat hij volgens Sportwereld de Brit Johnny Raine dan weer proeven van het veldrijden in ons land. Hill is intussen ook actief als masseur. Hij weet zijn reputatie als soigneur te vergroten als hij er in slaagt om Albert Sercu tegen alle verwachtingen in opnieuw op de been te brengen na een zware spierblessure.
Tommy blijft als masseur/manager nauw betrokken bij de Bertin-wielerploeg waar onder meer Sercu het mooie weer maakt. Daarnaast start hij begin 1949 vanuit het Brusselse Sint-Gillis met een groothandelszaak in wieleraccessoires. Onder de naam ‘The Continental Sports Outfitters – general imports & exports’ verscheept Hill onder meer wielerkledij van Alex Sport, Titan-koerssturen en veloschoenen van het merk Hector Martin naar Engeland.
Van die veloschoenen – een product van de Roeselaarse veloschoenmaker Camiel Thomas – worden in de loop van 1949 via Hill maar liefst 1.000 paar aangekocht voor gebruik op Britse bodem. Het toont aan dat de Britse wielersport circa 1950 op de drempel van een doorbraak lijkt te staan. Met dank aan Tommy Hill en zijn kennis en ervaring van de Belgische wielerwereld.
Met dank aan Aline Thomas, Michael Breckon en het Stadsarchief Blankenberge.
Verken het opmerkelijke parcours van de firma Camiel Thomas
Op basis van een uitgebreid archief reconstrueert historicus Dries De Zaeytijd het verhaal van de firma Camiel Thomas – veloschoenmaker vanaf 1928. Zijn commercieel talent en marketingtechnieken blijven niet onopgemerkt. Het boek staat en cours de route stil bij de ontwikkeling van de wielersport in eigen land, Europa en Amerika. Koers anders bekeken.
Koersschoenen zijn vandaag big business. Gepersonaliseerde exemplaren bij profrenners zijn schering en inslag. Honderd jaar terug waren – in...
Uw browser voldoet niet aan de minimale vereisten om deze website te bekijken. Onderstaande browsers zijn compatibel. Mocht je geen van deze browsers hebben, klik dan op het icoontje om de gewenste browser te downloaden.
