‘Ik hoop goed te presteren, maar het wordt een zware dobber, door de vele hoogtemeters. Zeker voor een renster als ik, die vlakke wegen gewoon is. Maar zelfs al kan ik niet wedijveren met de top, ik vind het belangrijk om deel te nemen.
Zo heb ik het ook aan de federatie gezegd: als we niet elk jaar blijven komen en ons alleen maar tot continentaal en nationaal niveau beperken, kunnen we niet de progressie maken die we voor ogen hebben.’
Eind september 2024. In de hamburgerzaak van het Leonardo Hotel in Zürich blikt Safiya Al Sayegh (23) vooruit op de WK wegrit bij de vrouwen, die enkele dagen later in apocalyptische weersomstandigheden zal worden afgewerkt en Lotte Kopecky een tweede opeenvolgende wereldtitel zal opleveren.
Al Sayegh maakt zich op voor haar derde regenboogstrijd op de weg. In 2022, in het Australische Wollongong, was ze de eerste renner (m/v) ooit voor de Verenigde Arabische Emiraten aan de start van een WK. Nog dat jaar was ze ook de eerste Arabische vrouw met een contract in de WorldTour.
Zo realiseert ze voor haar geboorteland de ene primeur na de andere, zoals Yousif Mirza – prof van 2017 tot 2022 bij UAE Team Emirates – dat voordien bij de mannen deed. ‘Yousif Mirza is mijn grote inspiratiebron’, vertelt Al Sayegh, die voor UAE Team ADQ uitkomt. Mirza en Al Sayegh zijn tot op vandaag de enige inwoners van hun land die een plek in de WorldTour versierden.
Ook al zijn profrenners uit de Emiraten zo schaars als water in de woestijn, in Al Sayeghs leven was de fiets altijd een vanzelfsprekendheid. Met dank aan haar beide ouders.
‘Ik ben half Britse’, vertelt Safiya. ‘Mijn moeder is afkomstig van Horsham (West Sussex), tussen Londen en Brighton. In haar jonge jaren reisde my mum met een rugzak de wereld rond. Zo verbleef en werkte ze een tijdje in de VAE, waar ze mijn vader leerde kennen. In Groot-Brittannië is het de gewoonte om minstens één fiets in huis te hebben. Ik heb het thuis ook nooit anders geweten. Als kind hadden ik en mijn twee jongere zussen altijd een fiets. Al op jonge leeftijd fietste ik zonder steunwieltjes.’
Het was via haar vader dat Al Sayegh eind 2015 de fietsmicrobe definitief te pakken kreeg. ‘Ik was veertien toen mijn vader aan het uitkijken was voor een nieuwe fiets. Hij stootte op een tweedehandsfiets die samen met een vrouwenfiets werd verkocht. Aangezien ik mijn fiets was ontgroeid, leek hem dat een goede deal. Ik was dolenthousiast. Zo zijn we, ik na school en hij na zijn werk, samen fietstochtjes beginnen maken. Het versterkte onze band.’
Zo zijn we, ik na school en hij na zijn werk, samen fietstochtjes beginnen maken. Het versterkte onze band.
Al Sayegh groeide op in Dubai in een gezin waar een actieve levensstijl sterk werd aangemoedigd. Dat was ook niet onlogisch, met een vader die begin jaren 1990 aan het WK voetbal voor U17 in Italië had deelgenomen en profvoetballer in eigen land was geweest. Haar ouders wensten haar niet naar een (Engelstalige) privéschool te sturen, maar kozen bewust voor een openbare school, waar ze perfect tweetalig Arabisch-Engels zou worden opgeleid én van allerlei sporten zou kunnen proeven.
‘Ik deed heel veel sport op school’, vertelt Safiya. ‘Omdat ik zo atletisch was, werd ik gepusht om aan bijna alle schoolcompetities deel te nemen. Ik begon met zwemmen en turnen, twee sporten die me een goede basis gaven om me later in eender welke sport te kunnen bekwamen. Zo werden mijn uithoudingsvermogen en spiergroepen gevormd. De elasticiteit van het turnen komt mij nu overigens nog steeds van pas, bijvoorbeeld om mijn positie op mijn tijdritfiets te kunnen aanhouden.’
De Verenigde Arabische Emiraten profileren zich de laatste jaren steeds nadrukkelijker op de wielerkaart. Niet alleen met hun mannen- en vrouwenteam in de WorldTour, maar ook op organisatorisch vlak. Met de Ronde van Dubai dropte de Golfstaat in 2014 voor het eerst een profkoers op de internationale kalender. Een jaar later volgde de Ronde van Abu Dhabi, die in 2017 tot de WorldTour promoveerde om in 2019 de Ronde van Dubai op te slorpen en tot UAE Tour te vervellen. Sinds 2023 is er ook een vrouwenversie van de UAE Tour, eveneens een wedstrijd voor de WorldTour.
Niet lang nadat ze haar nieuwe fiets had gekregen, kwam Al Sayegh in 2016 met competitiewielrennen in aanraking. ‘Via vrienden uit de atletiek, die zich hadden aangesloten bij het team van de nationale wielerbond. Daar zochten ze meer studenten om een team uit te bouwen om aan lokale wedstrijden deel te nemen. Anderhalve maand nadat ik zelf ook lid was geworden, namen we deel aan de eerste editie van het Gulf Countries Championship voor vrouwen. Ik werd steeds meer verliefd op de sport en fietsen werd een levensstijl. Voordien had ik geen idee dat fietsen ook een wedstrijd-, laat staan een profkant had.’
Ik werd steeds meer verliefd op de sport en fietsen werd een levensstijl. Voordien had ik geen idee dat fietsen ook een wedstrijd-, laat staan een profkant had.
Dat er renners waren die van wielrennen zelfs hun beroep hadden gemaakt, ontdekte Al Sayegh dankzij de Ronde van Dubai. ‘Dat moet de eerste wielerwedstrijd zijn geweest waar ik beelden van zag op Dubai Sports tv. In 2017 nam ik dan zelf deel aan een van de nevenevenementen die werden georganiseerd om de wielercultuur in Dubai te verspreiden.
Eigenlijk was ik dat een jaar eerder al van plan. Het grappige is dat ik er toen nog zo van overtuigd was dat ik die wedstrijd zou rijden met die citybike die ik van mijn vader had gekregen. Maar dat bleek dus niet de bedoeling. Pas toen ik in de wielerwereld belandde, kwam ik erachter dat je daarvoor een ander type fietsen gebruikt.’
Al Sayegh leerde snel bij en groeide in een paar jaar uit tot het uithangbord van het vrouwenwielrennen in de VAE. ‘Vanaf mijn tweede seizoen begon ik wedstrijden te winnen: in de UAE League, een competitie voor clubteams. Mijn eerste grotere prestaties leverde ik in 2019.
Ik behaalde toen bij de junioren de eerste titel ooit voor de VAE op de Arabische kampioenschappen, een van mijn zeven gouden medailles daar – behalve aan de weg- en de tijdrit nam ik aan pistewedstrijden deel. Datzelfde jaar won ik ook het eerste nationaal kampioenschap voor vrouwen, een organisatie die er onder impuls van onze vrouwelijke bondscoach uit Frankrijk was gekomen.’
Toen hij me toestond om voor het nationale team te gaan en meer de professionele richting in te slaan, stelde hij tot zijn blijdschap vast dat ik ook in mijn studies alleen maar beter werd.
Stilaan rijpte de droom om van wielrennen haar beroep te maken. Maar hoewel het vrouwenwielrennen de wind in de zeilen had en er in 2020 op WorldTourniveau een minimumloon zou worden ingevoerd, stonden haar ouders aanvankelijk op de rem.
‘Mijn vader was er geen zo’n voorstander van dat ik buiten de schoolcompetitie ging sporten. Hij had zijn middelbare school niet afgemaakt om zijn voetbaldroom na te jagen en wilde mij niet dezelfde weg zien opgaan. Ik verzekerde hem dat dit niet zou gebeuren.
Toen hij me toestond om voor het nationale team te gaan en meer de professionele richting in te slaan, stelde hij tot zijn blijdschap vast dat ik ook in mijn studies alleen maar beter werd. Zo zie je: met een gezonde geest in een gezond lichaam kun je elke opdracht in het leven beter aan.’
Toen Al Sayegh zich vervolgens ook bij de beloften tot Arabisch kampioen kroonde, in 2021, gebeurde wat ze niet veel eerder nooit voor mogelijk had gehouden. Als lid van het bescheiden Dubai Police clubteam was ze uitverkoren om als lokale vertegenwoordiger te fungeren van UAE Team ADQ, het vrouwenteam van UAE Team Emirates dat de WorldTourlicentie overnam van het Italiaanse Alé BTC Ljubljana.
Eind 2024 heeft Al Sayegh op het hoogste niveau nog geen potten gebroken. Ze haalde de selectie van de Rondes van Chongming (34ste) en Guangxi (91ste) in China eind 2023, en de Tour Down Under (opgave) en Deakin University Road Race (83ste) in Australië begin 2024, maar nog niet van een Europese WorldTourwedstrijd. Haar drie WK-deelnames – Wollongong, Glasgow en Zürich – draaiden uit op een did not finish.
Daarentegen is ze meer dan ooit sant in eigen land. ‘Twee jaar geleden veroverde ik de eerste medaille ooit voor een vrouw uit de VAE op de Aziatische kampioenschappen: brons in de tijdrit voor beloften. Ik ben ook ongeslagen in het nationaal kampioenschap.
Na mijn eerste titel in 2019 ging het kampioenschap twee keer niet door – door corona in 2020 en een tekort aan deelnemers in 2021 – maar sindsdien veroverde ik elk jaar de trui. Ik ben trots dat ik de kleuren van mijn land over heel de wereld mag uitdragen.’
Als eigenares van de nationale kampioenstrui en lid van de nationale ploeg gedraagt Al Sayegh zich ook als de perfecte ambassadrice van de VAE. Het land wordt nochtans verweten dat het via sport zijn blazoen probeert op te poetsen, bijvoorbeeld op het vlak van vrouwenrechten. In het jongste Global Gender Gap Report van het Wereld Economisch Forum zijn de VAE dan wel de beste leerling van het Midden-Oosten, ze bezetten nog altijd maar de 74ste plaats op 146 landen – België staat twaalfde.
Al Sayegh gaat het thema sportswashing niet uit de weg, maar valt op niet één kritische noot over het regime in haar land te betrappen – wiens brood men eet, wiens woord men spreekt? ‘De islam is een religie die vrouwen tegen discriminatie beschermt, en al zeker in de VAE. In de regering zijn mannen en vrouwen fiftyfifty vertegenwoordigd. Je kunt je voorstellen hoezeer dat van invloed is op de vertegenwoordiging van vrouwen in alle sectoren in het land.
Het klopt dat vrouwensport in mijn land nog niet groot is, gewoon omdat de traditie er niet was, maar het aantal vrouwelijke sporters groeit elk jaar.
In het onderwijs worden mannen en vrouwen in gelijke mate gestimuleerd om te excelleren, des te meer nu het land ambitieuze doelen heeft gesteld op het vlak van bijvoorbeeld ruimtevaart en hernieuwbare energie. Het klopt dat vrouwensport in mijn land nog niet groot is, gewoon omdat de traditie er niet was, maar het aantal vrouwelijke sporters groeit elk jaar. Mijn team wil ook laten zien dat er nu een pad is om profwielrenster te worden.
Sinds 2023 bestaat net zoals voor de mannen een continentaal UAE opleidingsteam voor vrouwen, met daarbij mijn landgenote Zahra Hussain. En dan heb je ten slotte nog het talentprogramma dat de vijver moet helpen vergroten. Via dat programma worden jongere meisjes gecoacht en met materiaal, workshops en stages in Europa ondersteund.’
De vlotte en goedlachse Al Sayegh vertelt hoe ze zelf ook een rolmodel hoopt te zijn zodat meer vrouwen uit haar land voor wielrennen zouden kiezen. ‘Vroeger stond ik daar niet bij stil. Ik deed gewoon wat ik graag deed en zag mezelf nooit als een rolmodel. Maar naarmate ik ouder werd, merkte ik dat veel meisjes en vrouwen in mij een inspiratiebron zagen om hetzelfde pad te bewandelen. Ik krijg nog steeds berichten van mensen die zeggen dat ze niet wisten dat fietsen zo leuk was.’
Op Instagram, waar ze meer dan 10.000 volgers heeft, deelt Al Sayegh bewust foto’s en filmpjes van overal ter wereld waar haar wieleravontuur haar brengt. Sinds kort zetelt ze ook in de raad van bestuur van de Dubai Sports Council, het officiële overheidsorgaan voor het sportbestuur in Dubai. ‘Ik ben rechtstreeks verkozen door de emir van Dubai. Ik ben de jongste en ook de enige vrouw in het bestuur. Een hele eer dus.’
Als we beter vooruitplannen naar de kwalificatieperiodes toe en een meer gestructureerde aanpak hebben voor alle verschillende sporten, zullen we meer atleten op de volgende Spelen kunnen krijgen.
Al Sayegh, tevens lid van de atletencommissie van het nationaal olympisch comité van de VAE, wil een strategie helpen uitbouwen om meer sporters uit haar land naar de Olympische Spelen te leiden. ‘Ik wil mee pushen om meer sporttakken op school en in de schoolcompetities aan bod te laten komen, want dat is waar je een toekomstige generatie atleten bouwt.
Hoe diverser het aanbod, hoe beter, zodat studenten zich niet alleen richten op voetbal en andere gangbare sporten. En als we beter vooruitplannen naar de kwalificatieperiodes toe en een meer gestructureerde aanpak hebben voor alle verschillende sporten, zullen we meer atleten op de volgende Spelen kunnen krijgen.’
Al Sayegh was een van de dertien sporters die de VAE vertegenwoordigden op de jongste Spelen in Parijs, naast zes judoka’s, drie ruiters, twee zwemmers en één loopster. Samen met ruiter Omar Al Marzouqi kreeg ze de eer om bij de openingsceremonie op de Seine de vlag van haar land te dragen.
‘De sfeer op de Spelen was geweldig. En wat ook heel mooi was: mijn ploegleider was Yousif Mirza, de man die altijd mijn grote inspiratie was en me ook de voorbije jaren bleef adviseren en steunen.’
Al Sayegh kwam in de wegrit al op de eerste helling, na twaalf kilometer, in moeilijkheden. Net zoals pionier Mirza in Rio 2016 bereikte ze de aankomst niet. ‘Het was een heel uitdagend parcours. En mijn voorbereiding had ook beter gekund, want nu viel die samen met het afronden van mijn universitaire studies.’
Al Sayegh studeerde in mei met onderscheiding af in de richting grafisch ontwerp, een vierjarige opleiding die ze over vijf jaar spreidde. ‘Sindsdien ben ik fulltime wielrenster’, zegt ze. ‘De afgelopen maanden verbleef ik vaak in Girona (Spanje) om er te trainen en van daaruit aan Europese wedstrijden deel te nemen. Het is de bedoeling om van Girona mijn vaste uitvalsbasis te maken, vaker in Europa te koersen en zo naar een hoger niveau toe te groeien.’
Nieuwe landen en tradities ontdekken vindt Al Sayegh een van de boeiende kanten van haar beroep. Omgekeerd ervaart ze als moslima in de wielerwereld ook openheid ten aanzien van haar cultuur. ‘Met mijn hoofddoek, arm- en beenstukken zie ik er anders uit dan wat mensen gewoon zijn. Ik ben anders, maar vind dat niet erg. Integendeel, het is leuk.
De islam is mijn leidraad in het leven. Mensen reageren ook op een positieve manier.
De islam is mijn leidraad in het leven. Mensen reageren ook op een positieve manier. Ze zijn bijvoorbeeld nieuwsgierig hoe ik omga met de hitte. Dan leg ik uit dat ik het met langere kledij natuurlijk warmer heb, maar dat we met het Italiaanse Pissei een kledijsponsor hebben die speciaal voor mij een lichtere uitrusting heeft gemaakt.’ En, voegt ze er met een lach aan toe: ‘Langere kledij beschermt je ook tegen zonnebrand.’
Met UAE Team ADQ beschikt ze over een werkgever die de implicaties van haar geloof respecteert. Zo mag ze tijdens de ramadan thuis trainen en een aangepast schema volgen dat haar toelaat om te vasten en tegelijk haar conditie op peil te houden. ‘Tijdens de ramadan worden er ook verschillende wedstrijden in mijn land georganiseerd, juist omdat ze de bevolking willen stimuleren om in beweging te blijven. Ik neem daar ieder jaar aan deel.’
Al Sayegh verlengde inmiddels haar aflopende contract bij UAE Team ADQ tot eind 2026, al reikt haar horizon nog verder. ‘Me kwalificeren voor de Spelen van Los Angeles wordt een volgend groot doel. Nog in 2028 vindt ook het wereldkampioenschap plaats in mijn land, in Abu Dhabi. Ook daar kijk ik heel hard naar uit. Niet het minst omdat we dan eindelijk nog eens een vlak WK-parcours krijgen’, besluit Al Sayegh gniffelend.
Van de zeven emiraten die de Verenigde Arabische Emiraten vormen, is Abu Dhabi met ruim 85 procent van de totale oppervlakte verreweg het grootste. Abu Dhabi, tevens de hoofdstad van de VAE, gaat er prat op veel te investeren in fietsinfrastructuur en wielerorganisaties.
Op die manier wil het de bevolking in de strijd tegen obesitas aan het bewegen krijgen. Ook kaderen de investeringen in de ambitie om het (fiets)toerisme aan te zwengelen en de Emiraten op het post-olietijdperk voor te bereiden. En, zullen critici eraan toevoegen, ze helpen ook de aandacht afleiden van de mensenrechtenschendingen waar Human Rights Watch het Zuidwest-Aziatische land geregeld voor op de vingers tikt.
Het idee is om meer beklimmingen voor fietsers te hebben verspreid over de Emiraten. De natuurlijke beklimmingen, zoals de uit de UAE Tour bekende Jebel Hafeet en Jebel Jais, situeren zich allemaal in het noorden. Het zuiden is veel vlakker.
‘Dit najaar vindt in Abu Dhabi het WK e-cycling plaats’, vertelt Safiya Al Sayegh. ‘MyWhoosh, een virtueel fietsplatform uit Abu Dhabi, is daar de partner van. In december is er het WK urban cycling (BMX freestyle en trialbike, red.). In 2028 volgt dan het WK op de weg, in 2029 het WK op de piste. Voor dat laatste wordt er een nieuwe velodroom gebouwd op het Al Hudayriyat-eiland. Daar is nu al een afgescheiden fietspad van tien kilometer en ook het Colnago Caffè met Wolfi’s Bike Shop, een waar trefpunt voor fietsers.’
Nog in Abu Dhabi, vertelt Al Sayegh, zijn ze ook bezig met de aanleg van een eerste kunstmatige klim. ‘Die wordt, als ik me niet vergis, veertien kilometer lang. Het idee is om meer beklimmingen voor fietsers te hebben verspreid over de Emiraten. De natuurlijke beklimmingen, zoals de uit de UAE Tour bekende Jebel Hafeet en Jebel Jais, situeren zich allemaal in het noorden. Het zuiden is veel vlakker.’
Het allereerste Belgische record op de 1000 meter staande start in het baanwielrennen staat op naam van Sabelle Diatta (54). Meteen ook goed voor...
Uw browser voldoet niet aan de minimale vereisten om deze website te bekijken. Onderstaande browsers zijn compatibel. Mocht je geen van deze browsers hebben, klik dan op het icoontje om de gewenste browser te downloaden.
