Het Franse champagnehuis Lanson ziet brood in Freddy’s gewoonte, sluit een reclamecontract met hem af en levert Maertens duizend flessen per jaar. Na de WK-titel in Praag (1981) beperkt Maertens zich niet langer tot zijn bidon champagne tijdens de koers. De wereldkampioen belandt in een impasse en begint buiten de koers systematisch te drinken. Maertens raakt volledig in de ban van alcohol en zwalpt naar het einde van zijn wielercarrière.
Anno 2006 heeft Freddy al lang afgerekend met de drankduivel en lanceert hij een eigen champagnemerk. De ‘champagne Freddy Maertens’ draagt een etiket dat verwijst naar zijn wereldtitels uit 1976 en 1981. Een bruisende herinnering aan een briljante wielercarrière…
Spuitende champagne op een wielerpodium na een overwinning is een recent verschijnsel, overgewaaid uit de autosport. Het Franse Reims, hoofdstad van de Champagnestreek, was bepalend voor die huidige traditie. Al van in 1925, als voor het eerst een autorace plaatsvindt op het lokale circuit Reims-Gueux, sponsoren plaatselijke champagnemerken de organisatie en krijgt de winnaar een Jéroboamfles champagne cadeau – champagne bestaat in verschillende flesformaten, een Jéroboam bevat drie liter.
Na de introductie van het Formule-1 wereldkampioenschap in 1950, wordt de Franse Grand Prix verreden op het circuit van Reims. De Argentijn Juan Manuel Fangio wint en wordt beloond met een Jéroboam. Van dan af verschijnt de Jéroboam op zowat alle grote autoraces in Frankrijk. Nog in dat jaar sponsort het champagnemerk Moët & Chandon de 12-uren van Reims. Moët & Chandon beperkt zich niet langer tot Reims en biedt ook de winnaars van de 24-uren van Le Mans een drieliterfles aan.
In 1967 zegeviert de Amerikaan Sexton Gurney. Hij wint de race na een fel bevochten strijd en schudt van pure vreugde de Jéroboam vooraleer deze te ontkurken. De fotografen en het publiek rond hem krijgen de volle laag. Gurney geeft het startschot van een nieuwe traditie waarbij wereldwijd zeges in autoraces gevierd worden met het leegspuiten van een fles champagne.
In 1983 wint de Nederlandse wielrenner Bert Oosterbosch de Ronde van Amerika. Zijn huldiging als winnaar laat een diepe indruk op hem na: “Ik kreeg een grote fles champagne in mijn handen gedrukt en moest die goed schudden om dan over de hoofden van de aanwezigen leeg te spuiten” vertelt een verbaasde Oosterbosch in WielerRevue. De Amerikanen willen het wielrennen op hun continent grandeur meegeven en kopiëren de champagnetraditie uit de autosport.
Twee jaar later, in 1985, is Reims na een onderbreking van twaalf jaar opnieuw aankomstplaats in de Ronde van Frankrijk. Die terugkeer wordt luisterrijk gevierd én beschreven door Het Volk-journalist Stefan Van Laere: “Voor één keer mocht de ritwinnaar naar het spuitende voorbeeld van de formule 1-racers de kurken laten knallen en de grote, groene fles over de verhitte hoofden van de supporters laten wegbruisen. Als publiciteitsstunt kon dat wel tellen. Bovendien mocht ook de laatste van de etappe voor één keer opdraven op het podium én het nog aanwezige publiek besproeien met het goddelijke gerstenat.” Een nieuwe traditie is definitief geboren!
De champagnetraditie op het podium mag dan wel Franse wortels hebben, lang kunnen wielrenners in Frankrijk er niet van proeven. In 1991 stemt de Franse overheid ‘Le loi Evin’, een wet die reclame voor alcohol op welke manier dan ook verbiedt, dus ook in de sport. Ploegen die een alcoholproducent als sponsor hebben, kunnen het nu wel schudden in Frankrijk. Een nieuwe sponsor of niet meer in Frankrijk koersen zijn de enige opties. Ook champagne op het podium is niet langer welkom in Frankrijk.
Ondanks de wet Evin neemt de populariteit van champagne in het peloton alleen maar toe. Vooral na de wedstrijd dan. Al tijdens de Tour van 1971 klaagt journalist Louis De Lentdecker over die gewoonte: “De producenten van schuimwijn zouden hier moeten komen. Voor champagne wordt hier meer reklaam gemaakt dan voor sport. Van zodra het goed gaat en zodra het misloopt, zodra ze een telefoontje krijgen van hun vrouw, een supporter ontmoeten, een tegenstander in het zand zien bijten, heimwee krijgen of pijn hebben, springen de renners en sportbestuurders eensgezind naar de fles Champagne”. Intussen is dat afgezwakt tot een glaasje champagne voor de hele ploeg na een ritzege.
De traditie van champagne drinken tijdens de laatste etappe, met aankomst op de Champs-Elysées, is nog jong. In 1975 eindigt de Tour de France voor het eerst op de befaamde avenue in hartje Parijs. Na een de eerste honderd kilometer moet het peloton nog een 20-tal rondjes op en rond de Champs-Elysées afwerken.
Van het huidige rustig-aan-doen tijdens de aanvangskilometers is in die tijd geen sprake. Zo demarreren Bernard Hinault en Joop Zoetemelk, de nummers één en twee uit de Tour van 1979, nog voor het eigenlijke criterium op de Champs-Elysées moet beginnen. Ze vechten een (prestige)duel uit op het scherp van de snee. Hinault wint.
In andere jaren (1976 en 1989) staat er een afsluitende tijdrit op het programma. Op de traditionele beelden waar de Tourwinnaar, omringd door zijn ploeg, champagne drinkt in de aanvangsfase van de laatste etappe is het wachten tot begin de jaren negentig. Van dan rijpt de traditie om de aanvangsfase in wandeltempo af te leggen en de Tourwinnaar, omringd door zijn ploeg, te laten genieten van een welverdiend glaasje mousserende wijn. Eénmaal de Champs-Elysées in zicht komt, is het opnieuw knallen geblazen!
Wie ‘Tour de France’ en ‘dronken’ googelt, krijgt Abdel-Kader Zaaf als zoekresultaat. Zaaf fietst zich in de Tour van 1950 de legende in. Op twintig kilometer voor de finish van de dertiende etappe zwijmelt de ontsnapte Zaaf neer en landt onder een boom aan de kant van de weg. Door toeschouwers tot bewustzijn gebracht, springt de Algerijn opnieuw op de fiets, maar rijdt de verkeerde kant op, het peloton tegemoet. Zaaf wordt onder zachte dwang de ambulance ingeduwd waar een doordringende wijngeur wordt vastgesteld. Al snel gaat het gerucht dat Zaaf straalbezopen is. Andere bronnen beweren dat Zaaf overtuigd moslim is, geen alcohol drinkt en door het publiek met wijn werd besprenkeld…
Flandriengerecht gecreëerd door Claudia Allemeersch:
Coup de pédale
Franstalig voor pedaaltred, een al dan niet soepele beweging waaraan de connaisseur kan aflezen of de renner goed zit.
Ingrediënten
1/4 fles champagne - 3 eierdooiers - 60 g poedersuiker - 50 g slagroom
Bereiding
Kusmeisjes, hostessen, missen en modellen. Allemaal benamingen voor de dame(s) die de winnaar op het podium mag flankeren en zoenen. Begin de jaren...
Uw browser voldoet niet aan de minimale vereisten om deze website te bekijken. Onderstaande browsers zijn compatibel. Mocht je geen van deze browsers hebben, klik dan op het icoontje om de gewenste browser te downloaden.
